Bệnh nấm candida là nhiễm trùng da và niêm mạc do loài Candida, phổ biến nhất Candida albicans. Nhiễm trùng có thể xảy ra ở bất kì vị trí nào và phổ biến nhất là ở các nếp gấp, các kẽ ngón, bộ phận sinh dục, bề mặt da, và niêm mạc miệng. Triệu chứng cơ năng và triệu chứng thực thể thay đổi theo vị trí nhiễm.
Hầu hết các trường hợp nhiễm nấm candida đều ở da và niêm mạc, nhưng nhiễm nấm candida xâm lấn thường gặp ở những bệnh nhân bị ức chế miễn dịch và có thể đe dọa tính mạng.
Nguyên nhân phát triển nấm Candida:
Thời tiết nóng
Mặc quần áo chật
Vệ sinh kém
Thay tã hoặc đồ lót không thường xuyên ở trẻ em và người cao tuổi
Thay đổi hệ vi sinh do sử dụng kháng sinh
Các bệnh da viêm (ví dụ như bệnh vảy nến) xảy ra ở các nếp gấp da, hay còn gọi là bệnh cơ hội
Ức chế miễn dịch do corticosteroid và thuốc ức chế miễn dịch, mang thai, tiểu đường, các bệnh nội tiết khác (ví dụ: bệnh Cushing, suy tuyến thượng thận, suy giáp), rối loạn tạo máu, HIV/AIDS hoặc khiếm khuyết tế bào T
Các triệu chứng và dấu hiệu nhiễm nấm nhiễm Candida:
Viêm kẽ: biểu hiện là các mảng da đỏ, ranh giới rõ, ngứa, kích thước và hình thái đa dạng; dát đỏ khó phát hiện ở những người da tối màu. Xung quanh các thương tổn ban đầu còn có thương tổn sẩn, mụn mủ.
Bệnh nấm candida hậu môn: có thể có các mảng ẩm và ngứa.
Bệnh nấm candida âm hộ: gây ngứa và tiết dịch
Xét nghiệm chẩn đoán nấm Candida:
Soi tươi: nghiền mẫu bệnh phẩm lấy từ người bệnh nhân với nước muối sinh lý. Quan sát mẫu bệnh dưới kính hiển vi và đặc điểm để nhận biết sự hiện diện của nấm Candida đó là hình dáng bầu dục hoặc tròn, có thể có hoặc không có chồi, phải có ít nhất 3 bào tử nấm/vi trường
Nuôi cấy: nuôi cấy trong khoảng 18 - 24h trong môi trường thạch Sabouraud, nhiệt độ là 37 độ C
Nhuộm Gram: nấm Candida sẽ bắt màu tím và đánh giá khả năng gây bệnh khi có từ 3 - 5 bào tử bắt đầu nảy chồi
Mô bệnh học: quan sát mô bệnh trên lam kính nhuộm tế bào
Sinh học phân tử: đây là kỹ thuật tiên tiến, có độ đặc hiệu cao giúp bác sĩ phân biệt được một cách cụ thể loại nấm Candida mà người bệnh nhiễm phải.
Do vậy nếu gặp các triệu chứng như ngứa da dị ứng, nổi mảng đỏ, có vảy trắng thì ngoài nghĩ tới có thể bị nhiễm giun sán ký sinh trùng ( Phần này sẽ gắn link 1 bài về giun sán - tô đậm) thì cần khám thêm về các loại nấm da hoặc niêm mạc.
Bs Lê Thị Hương Giang
