Triglyceride tăng cao gây nguy hiểm không? Cách điều trị.

Triglyceride tăng cao gây nguy hiểm không? Cách điều trị.

1. Định nghĩa : là một chất béo (lipid) trung tính cần thiết ở con người là sự kết hợp của 3 axit béo cùng với một đường đơn Glucose.

Khác với Cholesterol, một hợp chất có tác dụng trong việc tham gia xuất một số loại hormone, hỗ trợ trong quá trình hoạt động của tế bào sợi thần kinh và cấu tạo nên màng tế bào, vai trò chính của Triglyceride là dự trữ năng lượng và cung cấp cho cơ thể.

Chỉ số Triglyceride bình thường trong cơ thể thường ở dưới mức 150 mg/dL hoặc dưới 1,7-1,8 mmol/L. Tình trạng Triglyceride máu tăng được xác nhận khi chỉ số này qua xét nghiệm máu lúc đói cao hơn 150 mg/dL. Ngưỡng tiệm cận cao thường nằm từ 150 - 199 mg/dL (1,8 đến 2,2 mmol/L), ngưỡng cao là từ 200 - 499 mg/dL (2,3 đến 5,6 mmol/L) và rất cao là từ 500 mg/dL trở lên (5,7 mmol/L trở lên).

2. Nguyên nhân gây tăng Triglyceride.

Có nhiều yếu tố liên quan đến yếu tố gia đình, hệ gen, …ngoài ra có những nguyên nhân tới từ lối sống sinh hoạt như sau:

• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá ít ai nghĩ rằng đây là nguyên nhân gây tăng nồng độ Triglyceride, cholesterol có hại (LDL) và giảm nồng độ Cholesterol có lợi (HDL), từ đó gây ra tình trạng xơ vữa mạch máu, nguy cơ tắc nghẽn mạch máu, tai biến, đột quỵ. Những người càng hút thuốc nhiều, lượng mỡ được đào thải sẽ càng kém, mỡ thừa từ đó tích tụ trong máu, trên các tạng hoặc bụng.
• Ít hoạt động thể chất: Vận động thể dục thường xuyên giúp quá trình trao đổi chất và đào thải mỡ thừa diễn ra thường xuyên và hiệu quả hơn. Ngược lại, những người hạn chế vận động sẽ gặp phải tình trạng rối loạn Lipid, ảnh hưởng đến sự lưu thông máu, khả năng hấp thu chất dinh dưỡng... Lượng mỡ thừa không được sử dụng hay đào thải sẽ bị tích tụ và gây gia tăng nồng độ Triglyceride do xu hướng của Triglycerid là tích tụ để trở thành năng lượng dự trữ.
• Lạm dụng rượu bia: Uống rượu bia quá nhiều có thể gây kích thích gan sản xuất thêm Axit béo và làm tăng nồng độ Triglycerides trong máu. Đồng thời, việc sử dụng rượu bia kèm theo “ đồ nhậu” có dầu mỡ, nội tạng,... sẽ khiến chỉ số Triglycerides tăng đột biến.

• Thừa cân, béo phì: Chủ yếu những người bị thừa cân, béo phì (70%) có nguy cơ mắc phải bệnh lý rối loạn lipid máu, đồng nghĩa với nồng độ Triglyceride tăng cao.
• Bệnh nhân bị các bệnh lý về rối loạn chuyển hoá nội tiết như suy giáp, đái tháo đường…
• Chế độ ăn chứa nhiều chất béo bão hòa, tinh bột tinh chế và các loại đường fructose nhân tạo...
• Tăng Triglyceride có thể là hậu quả của việc sử dụng một số loại thuốc như thuốc tăng cường như Thuốc ức chế protease, Corticosteroid, Estrogen, ức chế Beta không chọn lọc, Isotretinoin, Propofol, Clozapine, Olanzapine, Cyclosporine, Sirolimus, Tacrolimus...
• Điều trị

Điều trị theo toa thuốc của bác sĩ bằng các thuốc như: nhóm Statin, nhóm Fibrat, nhóm Acid nicotinic…do thuốc cần tăng liều dần sau mỗi đợt điều trị nên cần tuân thủ và có sự kê toa của bác sĩ.

4. Thay đổi lối sống sinh hoạt trong điều trị và dự phòng.
   • Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày tuỳ tình trạng sức khoẻ của mỗi người, đây là biện pháp được ưu tiên hàng đầu để điều trị cũng như dự phòng rối loạn lipid máu. Các bộ môn được khuyến cáo rất tốt là: Bơi, chạy bộ, cầu lông, bóng chuyền… nhẹ nhàng hơn thì đi bộ, Yoga…Tập thể dục thường xuyên ngoài giảm mỡ xấu còn giúp tăng mỡ tốt (HDL-C).
   • Điều chỉnh chế độ ăn hợp lý: Hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm nhiều tinh bột, đường như gạo trứng, đường Fructose, bánh mì... để có thể làm giảm lượng chất béo trung tính. Ngoài ra, nên bổ sung vào thực đơn hằng ngày nhiều rau xanh, rau củ, trái cây...chứa nhiều chất xơ giúp giảm mỡ máu và hỗ trợ tiêu hóa. Ngoài ra, sử dụng các chất béo lành mạnh có trong như dầu ô liu, đậu phộng, dầu hạt cải... và axit béo omega-3 có trong các loại cá như cá thu, cá hồi, cá ngừ...để thay cho việc tiêu thụ các loại mỡ xấu thường có trong mỡ động vật, nội tạng, thức ăn nhanh, đồ chiên nhiều dầu mỡ...

• Hạn chế sử dụng các loại nước ngọt hay thức uống có cồn như rượu bia là một phương pháp giúp làm giảm nồng độ Triglyceride trong máu, tuy nhiên không phải ai cũng có thể thực hiện được nếu không có ý thức kỷ luật tốt. Nếu không thể cắt được việc tiêu thứ các loại đồ uống này, điều tốt nhất là nên hạn chế tiếp xúc với chúng. Ngoài ra, có thể thay thế các loại đồ uống này bằng việc sử dụng nước xay từ trái cây, trà giảm cân...
• Sinh hoạt khoa học, đi ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya... các thói quen hằng ngày này có thể giúp hạn chế tình trạng tăng Triglyceride máu.
• Giảm stress, lo lắng sẽ gián tiếp làm giảm nồng độ chất béo trong máu. Mọi người có thể áp dụng các phương pháp làm giảm áp lực công việc, có thời gian thư giãn bằng những hoạt động ngoài trời, thư giãn…

Triglyceride là một chất béo có nhiều tác dụng đối với cơ thể, nhưng một khi chỉ số này tăng quá cao có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Có rất nhiều nguyên nhân có thể làm tăng Triglyceride máu, vì thế mọi người cần phải thường xuyên kiểm tra sức khỏe toàn diện, định kỳ hoặc khi có yêu cầu để có thể kịp thời phát hiện tình trạng này. Từ đó bác sĩ có thể đưa ra những phương pháp điều trị và dự phòng thích hợp.

                                             BS Lê Thị Hương Giang